MIEJSCA BRÜHLA W SAKSONII
![Altfriedstein, 1903 (Zbiory Matthiasa Donatha)](/images/blog/blogimage-b14.jpg)
Winnica Alfriedstein w Radebeul, sołectwo Niederlößnitz, związana jest z mistrzem winiarstwa Friedrichem Roosem, który posiadał od roku 1734 rozległy majątek ziemski z winnicą w regionie Niederlößnitz. W latach 1742 do 1745 polecił wznieść na winnicy barokowy dwór. Rodzina Roos sprzedała posiadłość w kwietniu 1763 saskiemu premierowi Heinrichowi hrabiemu von Brühl, który po splądrowaniu i zniszczeniu jego majątków podczas wojny siedmioletniej szukał niezburzonej posiadłości.
![Dwór Bollensdorf, ok. 1920 (fot.: Henning baron von Bischoffshausen)](/images/blog/blogimage-b09.jpg)
Dobra rycerskie Bollensdorf na Dolnych Łużycach dostały się w roku 1756 poprzez kupno w ręce Heinricha hrabiego von Brühla. W swoim testamencie zapisał on ten majątek ziemski swojemu sekretarzowi Carlowi Heinrichowi von Heineken (1707-1791) jako podziękowanie za 24 lata wiernej służby. W 1775 roku Heineken utworzył tu majorat. Jego potomni posiadali dobra rycerskie do reformy rolnej w 1945 roku. Ostatnią właścicielką była Margarethe baronowa von Bischoffshausen, z domu von Heineken. Po jej śmierci w roku 1952 ród ten wygasł. Dwór Bollensdorf został w ostatnich dniach II wojny światowej splądrowany i spalony.
![Brody (Pförten) (Foto: Frank Junge)](/images/blog/blogimage-b03.jpg)
W roku 1740 Heinrich hrabia von Brühl kupił od spadkobierców hrabiego Christopha Heinricha von Watzdorfa dolnołużyckie władztwo Pförten (obecnie Brody). W kolejnych latach nabył dalsze dobra rycerskie w okolicy: Zauchel (Suchodół), Datten (Datyń), Jehser (Jeziory Dolne) oraz Kohlo (Koło) – i ostatecznie w 1746 miasto i rejon Forst. Utworzone przez Brühla państwo stanowe Forst-Pförten było drugą co do wielkości domeną na Dolnych Łużycach.
![Pałac Brühla w Dreźnie-Friedrichstadt, przed 1774, obecnie Szpital Friedrichstadt (Museen der Stadt Dresden)](/images/blog/blogimage-b02.jpg)
Urszula Katarzyna Bokum, znana jako księżniczka cieszyńska, była metresa Augusta Mocnego, poleciła w latach 1727/28 wznieść pałac ogrodowy w swoim dworskim ogrodzie w Dreźnie-Friedrichstadt. W roku 1736 Heinrich von Brühl kupił ogród oraz pałac, który kazał przebudować według planów Johanna Christopha Knöffla i dobudować skrzydło boczne. W 1763 roku w Ogrodzie Brühla obchodzono święto polskiego Orderu Orła Białego.
![Tarasy Brühla i Pałac Brühla (po prawej stronie), 1880 (Wikimedia)](/images/blog/blogimage-b01.jpg)
Głównym miejscem zamieszkania hrabiego Brühla był jego pałac w centrum Drezna, znajdujący się pomiędzy ulicą Augustusstraße i Tarasami Brühla, którego budowa rozpoczęła się w roku 1734 według projektu Johanna Christopha Knöffla i który kilkukrotnie rozbudowywano do roku 1763. Był on połączony mostem z wałami obronnymi zwróconymi w kierunku Łaby, na których hrabia Brühl w roku 1739 polecił założyć ogród z fontannami i budynkami. Ogród Brühla został wypełniony „Brühlowskimi wspaniałościami“. Należały do nich biblioteka Brühla, galeria obrazów, Belweder i pawilon ogrodowy Brühla.
![Fot.: Matthias Donath](/images/blog/blogimage-B40.jpg)
W roku 1746 Heinrich hrabia von Brühl kupił miasto i okręg Forst na Dolnych Łużycach i połączył tę posiadłość z domeną Pförten (Brody), leżącą po prawej stronie Nysy Łużyckiej. Pałac w Brodach wykorzystywał jako swoją rezydencję, podczas gdy w pałacu w Forst urządzona została manufaktura sukienniczo-lniana. Kościół ewangelicki św. Mikołaja w Forst mianował kościołem farnym swojego dolnołużyckiego władztwa.
![Posiadłość rycerska Gangloffsömmern, ok. 1800 (Staatliche Kunstsammlungen Dresden, Kupferstich-Kabinett)](/images/blog/blogimage-b13.jpg)
Gangloffsömmern koło Weißensee w Turyngii było najstarszą posiadłością ziemską hrabiów von Brühl. Części tej posiadłości były już w 1479 w posiadaniu rodziny. Miejscowość leżała w powiecie Thüringer Kreis na terytorium Elektoratu Saksonii. W roku 1738 Heinrich hrabia von Brühl i jego rodzeństwo sprzedali posiadłość rycerską księciu Johannowi Adolphowi II von Sachsen-Weißenfels.
![Pałaac Grochwitz, projekt budowlany Samuela Locke, 1736 (SLUB Dresden, nr inw. SLUB/KS B1711)](/images/blog/blogimage-b10.jpg)
Grochwitz koło Herzberg/Elster było pierwszą własną posiadłością rycerską Heinricha von Brühla. Kupił ją w 1731 roku od Carla Gottlieba von Römera, mając wówczas 31 lat. W 1736 roku polecił wznieść tu imponujący pałac według projektu Samuela Locke‘a. Środkowy trakt budynku przykryty był kopułą, z której wychodziła latarnia i obelisk, nadając pałacowi indywidualnego akcentu.
![Pałac Lindenau Wikimedia (Jörg Blobelt)](/images/blog/blogimage-b08.jpg)
Lindenau koło Ortrand, obecnie w Brandenburgii, było najbardziej na wschód położoną miejscowością Margrabstwa Górnych Łużyc. Pałac został wzniesiony na pozostałościach średniowiecznego zamku na wodzie na granicy Górnych Łużyc i Marchii Miśnieńskiej. W roku 1744 Heinrich hrabia von Brühl sprzedał dobra rycerskie i pałac Lindenau jak również sąsiedzką posiadłość rycerską Tettau.
![Pałac Nischwitz (fot.: Matthias Donath)](/images/blog/blogimage-b12.jpg)
Heinrich hrabia von Brühl kupił posiadłość rycerską Nischwitz koło Wurzen w 1743 roku dla metresy króla brytyjskiego, Marianne Amalie Sophie von Wallmoden. Architekt Brühla, Johann Christoph Knöffel, przebudował po roku 1745 dawny dwór barokowy, który powstał tu już w latach 1714 do 1720, tworząc imponujący budynek trzyskrzydłowy, którego wygląd jeszcze dziś świadczy o przepychu i zamiłowaniu do sztuki.
![Pałac Oberlichtenau, Wikimedia (Jörg Blobelt)](/images/blog/blogimage-b05.jpg)
Pałac Oberlichtenau jest jedną z najpiękniejszych barokowych rezydencji arystokratycznych na Górnych Łużycach. Jego budowę zlecił w 1726 roku Christian Gottlieb von Holtzendorff (1696-1755). Już w 1744 r. sprzedał on pałac wraz z dobrami rycerskimi Ober- i Niederlichtenau Heinrichowi hrabiemu von Brühl.
![Dwór Pesterwitz (fot.: Matthias Donath)](/images/blog/blogimage-b15.jpg)
Posiadłość rycerska Pesterwitz powstała dopiero w roku 1651. Sekretarz Elektoratu Saksonii Christian Reichbrodt von Schrenkendorf utworzył ją z nabytych czterech dóbr rolnych i polecił wznieść istniejący do dziś dwór.
![Dwór Rahnisdorf (fot.: Camillo baron von Palombini)](/images/blog/blogimage-b11.jpg)
Po nabyciu posiadłości rycerskiej Grochwitz w 1731 roku Heinrich von Brühl zakupił w 1734 roku także sąsiedzką posiadłość rycerską Rahnisdorf. Oba dobra stanowiły od tego momentu jedną całość gospodarczą. Zamieszkały był tylko pałac w Grochwitz.
![Pałac Seifersdorf (fot.: Niklas Herbst)](/images/blog/blogimage-b07.1.jpg)
Heinrich hrabia von Brühl wielokrotnie był nagradzany przez królów Augusta II i Augusta III ekspektatywami dóbr rycerskich, co do których można było oczekiwać wygaśnięcia rodziny właścicieli z powodu braku potomstwa. W ten sposób przyrzeczono mu również w roku 1732 Seifersdorf.
![Pałac Zschepplin, skrzydło Brühla (fot.: Matthias Donath)](/images/blog/blogimage-b18.jpg)
Za przychody ze sprzedaży dóbr rycerskich Grochwitz i Rahnisdorf Heinrich hrabia von Brühl nabył w roku 1761 posiadłość rycerską Zschepplin koło Eilenburg. Wszedł dzięki temu w posiadanie imponującego, jednak w tamtym czasie zestarzałego już zespołu pałacowego w stylu renesansowym.
Freundeskreis Schlösserland Sachsen e.V.
In Kooperation mit Schlösserland Sachsen | www.schloesserland-sachsen.de
Stauffenbergallee 2a | 01099 Dresden | Telefon +49 3521 4920797 | Telefax +49 351 56391-1009 | service@schloesserland-freundeskreis.de | www.freundeskreis-schlösserland.de